یک کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: خود بانک مرکزی بهتر از همه، آتش بیاران معرکه دلار را میشناسد.

به گزارش تازهنیوز، هر چند حالا دیگر یک هفتهای از ماجراهای افزایش قیمت دلار در بازار، تغییر رئیس بانک مرکزی و اولین اقدام رئیس جدید محمدرضا فرزین در تصویب رقم ۲۸۵۰۰ تومان برای ارز نیمایی میگذرد، اما به نظر میرسد، پس لرزههای این تغییر و تحولات، و تصمیمات پس از آن همچنان در اقتصاد ایران حس خواهد شد.
به نقل از به اقتصاد ۲۴، این در حالی است که اخیرا نیز مخبر به عنوان معاون اول دولت ابراهیم رئیسی گفته است که دولت حداقل تا دو سال ارز ترجیحی را بر روی رقم ۲۸۵۰۰ تومان ثابت نگه خواهد داشت و این تصمیم و اعلام آن برای بسیاری یادآور حکایت دلار جهانگیری و تثبیت نرخ ارز به صورت دستوری و شکست دولت در آن پروژه و رانتهایی است که در نتیجه آن رخ داد. این البته در حالی است که برخی معتقدند حتی رانت ارز نیمایی فعلی از دلار جهانگیری می تواند بیشتر باشد.
در این میان، اما «آلبرت بغزیان» اقتصاددان و دکترای تخصصی علوم اقتصادی، معتقد نیست که شرایط فعلی لزوما نعل به نعل و کاملا مشابه وضعیت رخ داده در سال ۱۳۹۶ باشد. این استاد دانشگاه، درباره شباهتها و تفاوتها میان ارز موسوم به ارز جهانگیری و قیمت تازهای که برای ارز نیمایی تصویب شده و حالا به دلار فرزین معروف شده است به اقتصاد ۲۴ میگوید: «از این جهت که این ارز تازه نیمایی ماهیتی شبیه ماهیت ارز ۴۲۰۰ تومانی پیدا میکند، هیچ تردید وجود ندارد. اینکه دولت بگوید من دلار را روی رقم ۲۵۸۰۰ تومان میخرم و میفروشم تقریبا همان اتفاقی است که برای ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز رخ داد، اما نباید اشتباه کنیم چرا که تفاوتهایی نیز میان دو وضعیت وجود دارد.»
بغزیان درباره رانت حاصل از ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز میگوید: «فاصله دلار ۴۲۰۰ تومانی که در آن زمان مصوب شد با ارز آزاد رقمی حدود ۴۷۰۰ تا ۴۸۰۰ تومان بود و عملا فاصله با ارز آزاد حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد در نوسان بود، اما الان تفاوت ارز نیمایی که مصوب شده است با ارز آزاد بسیار بیشتر است و اگر قرار باشد که این ارز تثبیت شود باید آنقدر تداوم پیدا کند که بتواند اثرگذار شود.»
وی میافزاید: «توجه کنید در ابتدای تصویب قیمت دلار ۴۲۰۰ تومان به طور جدی رانتی ایجاد نمیشد و این رانت در ادامه ایجاد شد و الان این رانت از همان ابتدای تصویب دلار نیمایی بر روی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان وجود دارد. توجه کنید که اکنون اگر کسی بخواهد و بتواند کالایش را با ارز نیمایی مصوب وارد کند و در بازار با احتساب دلار ۴۰ هزار تومان بفروشد یعنی یک رانت با سود ۵۰ درصدی خالص در همان ابتدا برایش به وجود میآید. در مورد دلار جهانگیری رانت زمانی ایجاد شد که رقم ۴۲۰۰ تومان ثابت ماند و قیمت دلار آزاد در بازار افزایشی شد و حتی تا رقم ۳۲ هزار تومان پیش رفت و کسانی که توانستند از ارز ۴۲۰۰ تومانی برخوردار شوند سودهای کلان به جیب زدند و اتفاقا هیچ نظارتی نیز در کار نبود.»
این اقتصاددان در ادامه تصریح میکند: «اکنون اشتباهی که نباید صورت بگیرد تا بار دیگر به آن عاقبت دچار نشویم این است که اولا باید این رقم ۲۸۵۰۰ تومان که خود نسبت به رقم ۴۲۰۰ تومانی بالاتر است حداقل برای دو سال حفظ و تامین شود و صنایعی همچون پتروشیمیها که تعهد ارزی دارند باید این ارز را به بازار برگردانند و بانک مرکزی نیز نباید در مقابل بازی و تعلل پتروشیمیها سکوت کند. همچنین باید تداوم مصوبه نرخ ارز نیمایی بتواند منجر به کاهش نرخ ارز شود. توجه کنید که هنوز نرخ ارز آزاد باور نکرده است که میتواند روی کانال ۳۰ هزار تومان قرار بگیرد و نهایت به ۳۱ یا ۳۲ هزار تومان برسد.»
بغزیان در ادامه با اشاره به روند کاهش قیمت دلار و تاثیر بانکها و بانک مرکزی به اقتصاد ۲۴ میگوید: «نرخ ارز آزاد به این باور نرسیده که قیمت حتی تا ۱۰ هزار تومان در هر دلار کاهش یابد چرا که بانک مرکزی از خود اعمال قدرت درستی نشان نداده و البته نفوذ در هیات مدیره بانکها نیز منجر به تشدید این وضعیت شده است. اینکه یکسری اشخاص خاص با نفوذ در هیات مدیره بانکها و یا حتی در خود بانک مرکزی به دنبال تنش زایی در بازار ارز هستند نیز از مشکلات است. اینکه بانکها طعم چنین سودهایی را نچشیده بودند و هنوز به سراغ بنگاه داری نرفته بودند را باید از جمله دلایل آشفتگی در بازار ارز دانست.»